Doelstellingen van passend onderwijs

Om de uitvoerbaarheid van passend onderwijs in de school te verbeteren heeft het ministerie van OCW de ‘Verbeteraanpak passend onderwijs 2021-2027’ opgesteld. Zeven aangescherpte doelstellingen voor passend onderwijs vormen de basis van deze aanpak. De doelstellingenmonitor passend onderwijs brengt tot en met 2026 de voortgang op deze doelstellingen in kaart vanuit de beleving van betrokkenen. Deze monitor wordt uitgevoerd door SEO Economisch Onderzoek en Oberon. De meest recente meting heeft plaatsgevonden in het najaar van 2023.

Hieronder wordt de publiekssamenvatting van het onderzoeksrapport (URL: Doelstellingenmonitor passend onderwijs | Rapport | Rijksoverheid.nl) weergegeven.

Naast de belevingsindicatoren en feitelijke informatie die via de Doelstellingenmonitor worden uitgevraagd, staan de landelijke statistieken over de leerlingaantallen en leerlingstromen in (de verschillende typen) gespecialiseerd onderwijs op de thema-pagina Passend onderwijs en gespecialiseerd onderwijs | Thema's | OCW in cijfers.

Samenvatting doelstellingenmonitor passend onderwijs 2e meting (najaar 2023)

Deze monitor is gebaseerd op ervaringen van leidinggevenden van samenwerkingsverbanden primair en voortgezet onderwijs, gemeenten (beleidsmedewerkers onderwijs/zorg, leerplichtambtenaren), schoolbestuurders, schoolleiders, leraren/(groeps)mentoren, intern begeleiders/ondersteuningscoördinatoren, personeel met een rol in het bieden van onderwijsondersteuning (bijvoorbeeld begeleiders of consulenten passend onderwijs) in dienst van het samenwerkingsverband en ouders van leerlingen met een ondersteuningsbehoefte. Hieronder worden de belangrijkste bevindingen per doelstelling geformuleerd. 

Doelstelling 1: De ondersteuningsbehoefte is leidend 

Op de meeste scholen lukt het om passende ondersteuning te bieden. Scholen overleggen hierover met ouders en leerlingen. Bij een overstap naar een andere school zijn ouders en leerlingen over het algemeen tevreden over de hulp die ze op de nieuwe school krijgen. Bij de overdracht is nog wel enige verbetering mogelijk in de communicatie tussen scholen.

Doelstelling 2: De leerling wordt gehoord 

Inbreng en het horen van leerlingen is volgens scholen en samenwerkingsverbanden nog niet gangbaar. Leerlingen hebben wel een vast aanspreekpunt op school. De route naar onafhankelijk advies is nog onvoldoende duidelijk volgens scholen, samenwerkingsverbanden en veel ouders.

Doelstelling 3: De leraar wordt ondersteund en toegerust 

Op de scholen is een positieve houding tegenover passend onderwijs. Leraren voelen zich in redelijke mate ondersteund bij het omgaan met leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften. Zij ervaren echter een gevoel van belasting bij het lesgeven aan deze leerlingen. Er is behoefte aan meer ondersteunende faciliteiten, begeleiding en verdere professionalisering van leraren. Duidelijkheid over beleid en afspraken rondom passend onderwijs voor leraren vraagt ook om verbetering.

Doelstelling 4: De ouder is gelijkwaardig partner

Informatie voor ouders over het ondersteuningsaanbod is tot op zekere hoogte duidelijk en vindbaar. Er is nog ruimte voor verbetering als het gaat om informatie over jeugdhulp en scholen in de regio. Ouders voelen zich gehoord en door school gesteund. Hun inbreng en inspraak wordt serieus genomen.

Doelstelling 5: Er is een dekkend netwerk van voorzieningen in elke regio

Het realiseren van een dekkend netwerk in de regio vraagt nog enige aandacht. Het aanbod is inzichtelijk maar informatie over jeugdhulp en over mogelijkheden voor thuiszitters behoeft verbetering. Ook is er nog onvoldoende aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp.

Doelstelling 6: Er is transparantie en verantwoording over ondersteuningsmiddelen

Afspraken binnen het samenwerkingsverband over de verdeling van middelen voor passend onderwijs, over de beoogde doelen bij inzet van de middelen en over de wijze van verantwoorden zijn overwegend duidelijk voor de verschillende betrokkenen. In ruim de helft van de samenwerkingsverbanden is er onafhankelijk toezicht op de besteding van de middelen geregeld.

Doelstelling 7: Er is een acceptabele administratieve belasting

Leidinggevenden van samenwerkingsverbanden vinden dat hun procedures rond ondersteuning eenvoudig en efficiënt zijn ingericht. Intern begeleiders en ondersteuningscoördinatoren vinden hun taken rond passend onderwijs nuttig en niet erg complex. Zij vinden deze taken wel tijdrovend. Leraren ervaren de registratie en uitvoering van procedures voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften als belastend.