Loonkloof m/v bij overheid en bedrijfsleven
Het loonverschil tussen vrouwen en mannen is de afgelopen jaren steeds iets kleiner geworden. Jonge vrouwen die bij de overheid werken verdienen per uur gemiddeld zelfs iets meer dan jonge mannen. Toch blijft het gemiddelde uurloon van alle vrouwelijke werknemers lager dan dat van mannelijke werknemers.
Hier worden cijfers gepresenteerd over loonverschillen tussen vrouwelijke en mannelijke werknemers binnen de overheid en het bedrijfsleven. Een loonverschil zou op discriminatie kunnen duiden, maar kan ook een andere oorzaak hebben.
De eerste grafiek laat de gemiddelde bruto-uurlonen zien van werknemers in de periode van 2014 tot 2022. De grafiek splitst uit naar vrouwen en mannen binnen overheid en bedrijfsleven. Elke groep heeft een eigen lijn binnen de grafiek. Het gaat om werknemers woonachtig in Nederland met een (hoofd)baan van vier uur of meer per maand en een leeftijd vanaf 15 tot de AOW-leeftijd. Banen van scholieren en studenten en banen van stagiairs en banen in de sociale werkvoorziening tellen niet mee.
De tweede grafiek laat zien hoe de gemiddelde bruto-uurlonen van werknemers in 2022 varieerden per leeftijdsgroep. De grafiek splitst uit naar vrouwen en mannen binnen overheid en bedrijfsleven. Elke groep heeft een eigen lijn binnen de grafiek.
De laatste twee grafieken drukken het loonverschil tussen vrouwen en mannen als percentage uit voor respectievelijk de overheid en het bedrijfsleven. Daarbij komen zowel de ongecorrigeerde (feitelijke) als de gecorrigeerde loonverschillen aan bod.
Gemiddeld bruto-uurloon van werknemers naar geslacht en sector, 2014-2022
| Jaar | Overheid vrouw | Overheid man | Bedrijsleven vrouw | Bedrijsleven man |
|---|---|---|---|---|
| 2014 | 24,32 | 26,89 | 18,88 | 23,36 |
| 2016 | 25,65 | 28,39 | 19,39 | 23,85 |
| 2018 | 26,22 | 28,66 | 20,13 | 24,58 |
| 2020 | 28,02 | 30,04 | 21,5 | 26,02 |
| 2022 | 29,73 | 31,33 | 22,9 | 27,4 |
In 2014 verdienden vrouwelijke werknemers bij de overheid gemiddeld 24,30 euro per uur en mannelijke werknemers 26,90 euro per uur. In 2022 waren de uurlonen bij de overheid toegenomen tot 29,70 voor vrouwen en 31,30 voor mannen. In dat jaar verdienden vrouwen dus 5% minder dan mannen. Een soortgelijke trend was zichtbaar in het bedrijfsleven. In 2014 verdienden vrouwelijke werknemers in het bedrijfsleven gemiddeld 18,90 euro per uur en mannelijke werknemers 23,40 euro per uur. In 2022 waren de uurlonen in het bedrijfsleven toegenomen tot 22,90 voor vrouwen en 27,40 voor mannen, oftewel een verschil van 16%.
Gemiddeld bruto-uurloon van werknemers naar geslacht en sector per leeftijdsjaar, 2022
| Leeftijd | Overheid vrouw | Overheid man | Bedrijsleven vrouw | Bedrijsleven man |
|---|---|---|---|---|
| 20 | 15,2 | 13,94 | 13,41 | 13,29 |
| 21 | 17,44 | 15,98 | 14,96 | 14,95 |
| 22 | 18,87 | 17,37 | 15,88 | 15,97 |
| 23 | 19,89 | 18,56 | 16,68 | 16,71 |
| 24 | 20,6 | 19,36 | 17,5 | 17,59 |
| 25 | 21,31 | 20,15 | 18,41 | 18,48 |
| 26 | 22,12 | 21,04 | 19,22 | 19,36 |
| 27 | 23 | 21,67 | 19,99 | 20,23 |
| 28 | 23,78 | 22,56 | 20,7 | 21,1 |
| 29 | 24,54 | 23,35 | 21,32 | 22 |
| 30 | 25,41 | 24,28 | 22 | 22,83 |
| 31 | 26,21 | 25,07 | 22,47 | 23,68 |
| 32 | 27,03 | 26,03 | 23,01 | 24,48 |
| 33 | 27,84 | 27 | 23,44 | 25,24 |
| 34 | 28,62 | 27,67 | 23,91 | 25,89 |
| 35 | 29,31 | 28,63 | 24,2 | 26,57 |
| 36 | 30,17 | 29,37 | 24,52 | 27,25 |
| 37 | 30,64 | 30,01 | 24,75 | 27,76 |
| 38 | 31,19 | 30,68 | 24,94 | 28,32 |
| 39 | 31,52 | 31,51 | 24,94 | 28,93 |
| 40 | 31,93 | 31,86 | 25,16 | 29,4 |
| 41 | 31,96 | 32,57 | 25,23 | 29,98 |
| 42 | 32,06 | 33,44 | 25,31 | 30,24 |
| 43 | 32,2 | 33,49 | 25,3 | 30,46 |
| 44 | 32,39 | 34,08 | 25,28 | 31,04 |
| 45 | 32,45 | 34,09 | 25,32 | 31,31 |
| 46 | 32,76 | 34,28 | 25,24 | 31,68 |
| 47 | 32,42 | 34,38 | 25,21 | 32 |
| 48 | 32,08 | 34,23 | 24,88 | 32,12 |
| 49 | 32,35 | 34,35 | 24,99 | 32,56 |
| 50 | 32,3 | 34,4 | 24,84 | 32,6 |
| 51 | 32,03 | 34,46 | 24,65 | 32,76 |
| 52 | 32,02 | 34,51 | 24,59 | 32,7 |
| 53 | 31,96 | 34,64 | 24,45 | 32,71 |
| 54 | 31,63 | 34,91 | 24,09 | 32,7 |
| 55 | 31,56 | 35,03 | 24,02 | 32,68 |
| 56 | 31,46 | 35,06 | 23,83 | 32,34 |
| 57 | 31,5 | 34,75 | 23,69 | 32,26 |
| 58 | 31,43 | 35,11 | 23,59 | 32,13 |
| 59 | 31,19 | 35,09 | 23,42 | 31,8 |
| 60 | 31,34 | 35,06 | 23,33 | 31,51 |
| 61 | 31,31 | 35,19 | 23,29 | 31,26 |
| 62 | 31,37 | 35,51 | 23,06 | 30,88 |
| 63 | 31,42 | 35,6 | 22,99 | 30,66 |
| 64 | 30,99 | 35,59 | 22,71 | 30,03 |
| 65 | 30,89 | 35,38 | 22,3 | 29,43 |
Bij de overheid verdienden vrouwelijke werknemers in de leeftijdsgroepen tot 40 jaar meer dan hun mannelijke leeftijdsgenoten. In de hogere leeftijdsgroepen verdienden vrouwen juist minder dan mannen. In het bedrijfsleven verdienden vrouwelijke werknemers in de leeftijdsgroepen tot 25 jaar ongeveer hetzelfde als hun mannelijke leeftijdsgenoten. In de hogere leeftijdsgroepen, en zeker onder werknemers ouder dan 50 jaar, verdienden vrouwen aanzienlijk minder dan mannen. Daarbij speelt mee dat vrouwen langer in deeltijd hebben gewerkt, wat hun carrièrekansen heeft verkleind, en dat oudere generaties vrouwen doorgaans lager zijn opgeleid.
Loonverschillen tussen vrouwen en mannen bij de overheid, 2014-2022
| Jaar | Ongecorrigeerde loonverschil | Gecorrigeerde loonverschil |
|---|---|---|
| 2014 | -9,6 | -6,4 |
| 2016 | -9,6 | -4,8 |
| 2018 | -8,5 | -4,1 |
| 2020 | -6,7 | -2,9 |
| 2022 | -5,1 | -1,8 |
Bij de overheid zijn sinds 2014 zowel het ongecorrigeerde als het gecorrigeerde verschil in uurloon tussen mannen en vrouwen flink afgenomen. Zonder rekening te houden met verschillen in achtergrondkenmerken lag bij de overheid in 2022 het uurloon van vrouwen 5,1 procent lager dan bij de mannen. Dit relatieve verschil in uurloon is gehalveerd ten opzichte van 2014. Het gecorrigeerde loonverschil tussen mannen en vrouwen bedroeg ongeveer de helft van het ongecorrigeerde uurloonverschil. Zo lag in 2022 het gecorrigeerde uurloon van vrouwen bij de overheid 1,8 procent lager dan dat van mannen bij de overheid. Tussen 2014 en 2022 is het gecorrigeerde uurloonverschil elke twee jaar ongeveer een procentpunt afgenomen.
Loonverschillen tussen vrouwen en mannen in het bedrijfsleven, 2014-2022
| Jaar | Ongecorrigeerde loonverschil | Gecorrigeerde loonverschil |
|---|---|---|
| 2014 | -19,2 | -9,6 |
| 2016 | -18,7 | -8,2 |
| 2018 | -18,1 | -7,9 |
| 2020 | -17,3 | -7 |
| 2022 | -16,4 | -6,9 |
In het bedrijfsleven lag het ongecorrigeerde uurloon van vrouwen in 2022 gemiddeld 16,4 procent lager dan dat van mannen. In 2014 bedroeg het verschil nog 19,2 procent. Tussen 2014 en 2022 is het ongecorrigeerde loonverschil tussen vrouwen en mannen dus langzaam afgenomen. Wanneer rekening wordt gehouden met factoren die de lonen beïnvloeden, zoals opleidingsniveau en werkervaring, ligt het loonverschil tussen mannen en vrouwen in het bedrijfsleven meer dan de helft zo laag. In 2022 lag het aldus gecorrigeerde uurloon van vrouwen 6,9 procent lager dan dat van mannen. Overigens is het gecorrigeerde loonverschil alleen tussen 2014 en 2020 afgenomen. Tussen 2020 en 2022 is het gecorrigeerde loonverschil tussen mannen en vrouwen in het bedrijfsleven vrijwel gelijk gebleven.