Eerstejaars in het hoger beroepsonderwijs
Iedereen die voor het eerst staat ingeschreven in Nederland op een instelling voor hoger onderwijs wordt gerekend tot de eerstejaars. Toegang tot een hbo-opleiding kan worden verkregen op basis van een havo of vwo-diploma, een mbo4-diploma, bepaalde buitenlandse diploma's of een colloquium doctum (als een persoon niet over de vereiste diploma's beschikt kan een mondeling of schriftelijk onderzoek een examen vervangen).
Onder 'Gerelateerde grafieken' kan een uitsplitsing gemaakt worden naar type hoger onderwijs, geslacht, migratieachtergrond, opleidingsvorm en nationaal of internationaal. Het tweede figuur toont het aandeel eerstejaars dat na 1 jaar nog steeds bij dezelfde instelling staat ingeschreven.
Eerstejaars in het hbo naar opleidingsgebied
| | economie | gedrag en maatschappij | gezondheidszorg | landbouw en natuurlijke omgeving | onderwijs | sectoroverstijgend | taal en cultuur | techniek |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 38,6 | 11,3 | 12,1 | 2,6 | 9,7 | 0,1 | 3,5 | 21,3 |
| 2020 | 42,2 | 13,1 | 13,8 | 2,8 | 11,6 | 0,1 | 3,7 | 22,7 |
| 2021 | 37,0 | 11,8 | 13,0 | 2,5 | 9,8 | 0,1 | 3,7 | 20,0 |
| 2022 | 33,6 | 11,2 | 11,4 | 2,3 | 9,6 | 0,1 | 3,5 | 19,4 |
| 2023 | 32,8 | 11,0 | 10,8 | 2,4 | 9,7 | 0,0 | 3,7 | 18,8 |
In 2020 zien we een piek in de instroom. De centrale eindexamens in het voortgezet onderwijs waren het schooljaar daarvoor wegens het coronavirus geschrapt. Vooral meer havo-scholieren haalden hun diploma in schooljaar 2019/2020.
Daarna is het aantal hbo eerstejaars in de meeste opleidingsgebieden gedaald, ook vergeleken met het jaar voor corona (2019). Een uitzondering hierop vormen onderwijs, landbouw en natuurlijke omgeving en talen en cultuur, waar er een lichte stijging te zien is. Het opleidingsgebied met de grootste daling van het aantal eerstejaars is economie, waar het aantal gedaald is van ongeveer 33.600 naar 32.800 studenten. De grootste opleidingsgebieden in 2023 bij de hbo eerstejaars zijn economie en techniek.
| | man | vrouw | onbekend |
|---|---|---|---|
| 2019 | 45,7 | 53,4 | 0 |
| 2020 | 49,5 | 60,5 | 0 |
| 2021 | 44,5 | 53,4 | 0 |
| 2022 | 41,8 | 49,4 | 0 |
| 2023 | 40,7 | 48,3 | 0 |
Zowel het aantal hbo eerstejaars mannen als het aantal eerstejaars vrouwen is in 2023 gedaald ten opzichte van 2022. Het aantal vrouwen is zoals de voorafgaande jaren hoger dan het aantal mannen. Over de afgelopen 5 jaar is het gemiddelde aandeel mannen van de hbo eerstejaars zo’n 46%.
| | geen migratieachtergrond | Westerse migratieachtergrond | niet-Westerse migratieachtergrond | onbekend |
|---|---|---|---|---|
| 2019 | 69,8 | 12,4 | 16,9 | 0 |
| 2020 | 77,8 | 12,8 | 19,5 | 0 |
| 2021 | 67,8 | 12,6 | 17,5 | 0 |
| 2022 | 61,4 | 12,7 | 17,1 | 0 |
| 2023 | 59,9 | 12,6 | 16,5 | 0 |
Ten opzichte van 2022 is het aantal eerstejaars binnen de alle drie migratieachtergrond categorieën Westerse migratieachtergrond, niet-Westerse migratieachtergrond en geen migratieachtergrond in 2023 gedaald.
Van de hbo eerstejaars, heeft in 2023 ongeveer 67,3% geen migratieachtergrond, 14,2% een Westers migratieachtergrond en 18,5% een niet-Westers migratieachtergrond. Deze percentages zijn over de afgelopen 5 jaar nauwelijks veranderd.
| | Voltijd | Deeltijd | Duaal |
|---|---|---|---|
| 2019 | 89,2 | 7,9 | 1,9 |
| 2020 | 99,6 | 8,3 | 2,1 |
| 2021 | 87,2 | 8,7 | 2,0 |
| 2022 | 81,0 | 8,1 | 2,0 |
| 2023 | 79,0 | 8,1 | 2,0 |
De daling van het aantal eerstejaars hbo bachelor studenten in 2023 vergeleken met 2022 is voornamelijk terug te voeren op het aantal voltijdstudenten. In 2022 was dit aantal ongeveer 81.000 en in 2023 is het aantal ongeveer 79.000. Het aantal instromers in de deeltijdopleidingen en in de duale opleidingen is ongeveer gelijk gebleven bij respectievelijk 8.100 en 2.000.
| | ad | ba |
|---|---|---|
| 2019 | 4,5 | 94,6 |
| 2020 | 5,8 | 104,2 |
| 2021 | 5,8 | 92,2 |
| 2022 | 5,8 | 85,4 |
| 2023 | 6,6 | 82,4 |
In 2020 zien we een piek in de instroom. De centrale eindexamens in het voortgezet onderwijs waren het schooljaar daarvoor wegens het coronavirus geschrapt. Vooral meer havo-scholieren haalden hun diploma in schooljaar 2019/2020. Na deze piek is het aantal eerstejaars hbo bachelorstudenten gedaald, ook relatief aan het jaar voor corona (2019). Het aantal eerstejaars hbo bachelor studenten is gedaald van ongeveer 85.400 in 2022 naar ongeveer 82.400 in 2023.
Het aantal eerstejaars associate degree studenten is na de piek in 2020 niet gedaald. In 2023 is het aantal zelfs licht gestegen van ca. 5.800 naar 6.600.
| | internationaal | nationaal |
|---|---|---|
| 2019 | 8,4 | 90,6 |
| 2020 | 7,9 | 102,1 |
| 2021 | 8,9 | 89,0 |
| 2022 | 9,6 | 81,6 |
| 2023 | 9,7 | 79,4 |
In 2020 zien we een piek in de instroom. De centrale eindexamens in het voortgezet onderwijs waren het schooljaar daarvoor wegens het coronavirus geschrapt. Vooral meer havo-scholieren haalden hun diploma in schooljaar 2019/2020. Daarna is het aantal hbo eerstejaars gedaald, ook vergeleken met het jaar voor corona (2019). Het aantal nationale eerstejaars hbo studenten is gedaald van ongeveer 81.600 in 2022 naar ongeveer 79.400 in 2023.
Het aantal internationale eerstejaars hbo studenten is juist gestegen, na een dip in 2020 toen de coronamaatregelen het strengst waren. In dat jaar waren er slechts ca. 7.900 internationale eerstejaars hbo studenten. Met uitzondering van 2020 is het aantal elk jaar gestegen, van ca. 8.400 in 2019 naar ca. 9.700 in 2023. De stijging vlakt het afgelopen jaar af.
Het aandeel internationale eerstejaars hbo studenten is daarmee met uitzondering van 2020 ook ieder jaar toegenomen, van ca. 8.5% in 2019 naar ca. 10.9% in 2023. In 2020 was dit aandeel ca. 7.2%.
Aandeel herinschrijvers na 1 jaar (hbo bachelor voltijd)
| | aandeel herinschrijvers |
|---|---|
| 2018 | 71,9 |
| 2019 | 78,0 |
| 2020 | 78,7 |
| 2021 | 73,9 |
| 2022 | 70,9 |
Het merendeel van de studenten dat begint aan een studie aan een hogeschool, is na een jaar nog op dezelfde instelling te vinden (herinschrijvers). Het overgrote deel volgt eveneens dezelfde studie. Terwijl het aandel herinschrijvers tot en met de instroomcohort 2020 groeide, keerde zich deze trend voor de instroomcohort 2021 voor het eerst om. Ten opzichte van 2021 daalde het aandel herinschrijvers in de instroomcohort 2022 van 73,9% naar 70.9%.