Trendrapportage Arbeidsmarkt Leraren po, vo en mbo

De arbeidsmarkt voor leraren wordt met feiten en cijfers toegelicht, op basis van inzichten uit door OCW gefinancierde onderzoeken en DUO-gegevens en analyses. Deze pagina biedt een feitelijk en cijfermatig overzicht met duiding over de stand van zaken van arbeidsmarkt van leraren. U vindt kengetallen over een selectie aan cijferinformatie uit de Trendrapportage voor specifieke onderwerpen.

Tekort leraren

Bij de vraag hoeveel leraren er in de komende jaren nodig zijn speelt het aantal leerlingen de belangrijkste rol. Maar er zijn een aantal factoren die ook een rol spelen zoals de sector waarin een leraar werkt.

• Primair Onderwijs

Een factor van belang voor de arbeidsmarkt in het primair onderwijs is dat er grote verschillen zijn tussen regio’s; deels is dat terug te voeren tot verschillende ontwikkelingen in leerlingaantallen. Via de link is er informatie over het landelijke beeld van het sector po geschetst.

Actuele tekorten in het po

• Voortgezet Onderwijs

Voor het voortgezet onderwijs zijn de tekorten in veel mindere mate regionaal gespreid; hier gaat het meer om specifieke tekortvakken. Via de link Actuele tekorten in het vo is er informatie over het landelijke beeld van het sector po geschetst.

Actuele tekorten in het vo

• Middelbaar Beroepsonderwijs

Een voorname reden voor tekorten in het mbo is dat veel leraren gerekruteerd worden uit de bedrijfspraktijk: er is sprake van een concurrentiestrijd met het bedrijfsleven. Dit open karakter bemoeilijkt het meten van de tekorten, naast het feit dat geen landelijk vastgestelde vakkenstructuur is. Voor de vakken die overeenkomen met het voortgezet onderwijs worden vergelijkbare ontwikkelingen verwacht.

Ramingen over de arbeidsmarkt per sector: po, vo en mbo

Deze ramingen geven een beeld van de arbeidsmarkt voor leraren in de komende jaren, uitgaande van de huidige situatie. Als daarbij tekorten worden geraamd, houdt dit in dat, onder de nu bekende omstandigheden, er meer personen met de juiste diploma’s nodig zijn om aan de vraag te voldoen dan er gevonden kunnen worden. Omdat de ramingen ook een signaalfunctie hebben, zorgen zij er daarmee voor dat de uitgangspunten waarop ze gebaseerd zijn veranderd kunnen worden. Bij het opstellen van de ramingen is gebruik gemaakt van de meest actuele informatie en inzichten over de arbeidsmarkt voor leraren en omstandigheden die daarbij een rol spelen, zolang ze kwantificeerbaar kunnen worden.

Prognoses arbeidsmarkt po
Prognoses arbeidsmarkt vo
Prognoses arbeidsmarkt mbo

Vacatures in het onderwijs

Vacatures werden in eerste instantie ook gezien als een afgeleide van eventuele tekorten. Inmiddels worden de tekorten rechtstreeks bij de scholen opgevraagd, inclusief de verborgen tekorten. Om toch zicht op het zoeken door scholen te houden is door OCW in 2022 besloten aan te sluiten bij onderzoek dat het CBS reeds naar vacatures doet. Met een financiële bijdrage van OCW is dit voor het onderwijs uitgebreid.

Vacatureontwikkeling

Personeel niet in loondienst

Het gaat om personeel dat extern wordt ingehuurd via derden en niet op de loonlijst van het school of bestuur staat. Voorbeelden van derden zijn: uitzendkrachten, payrollers, zzp-ers, gedetacheerden en gezamenlijke vervangingspool. Via de link zijn er cijfers beschikbaar over de uitgaven, de inzet en de bron. Deze cijfers betreffen alleen sector po en vo (dus exclusief mbo).

Personeel niet in loondienst (PniL)

Ontwikkelingen in de loopbaan van jonge leraren

De pas afgestudeerden van de lerarenopleidingen zijn de belangrijkste bron van leraren. Het is belangrijk dat deze groep zich thuis voelt in het onderwijs. Daarom laat OCW jaarlijks een monitoronderzoek uitvoeren: de Loopbaanmonitor. Voor dit onderzoek worden via CBS gegevens de loopbanen van pas afgestudeerden in de eerste 5 jaar na hun afstuderen bestudeerd. Tevens worden enquêtes gehouden onder pas afgestudeerden, waarin zaken aan de orde worden gesteld die niet in bestanden te vinden zijn. 

Arbeidsmarktpositie startende leraren

Vakken en bevoegdheden in het voortgezet onderwijs

IPTO staat daarbij voor de Integrale Personeelstelling Onderwijs die het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap jaarlijks laat uitvoeren. Het betreft een telling op alle scholen in het vo, waarbij voor al het lesgevend personeel gegevens worden verzameld over vakken en bevoegdheden op 1 oktober van het vorige schooljaar. Omdat alle scholen gegevens hebben geleverd, zijn de gepresenteerde cijfers geen schattingen uit steekproefonderzoek maar een directe weergave van de bestaande situatie in schooljaar 2023/2024.

Bevoegd gegeven lessen vo